ความสงบ

 

ในสมัยพระพุทธเจ้าท่านออกบวช ท่านก็เป็นคนหนุ่ม
ไปเรียนกับครูสององค์คือ อุททกะ อาฬาระ ครูทั้งสองสอน
เรื่องความสงบ คือการเข้าฌานเสวยเวทนา อันประณีต
ละเอียดอ่อนเป็นชั้น ๆ เมื่อพระพุทธเจ้าทำได้เทียมเท่า
กับครูของท่านแล้ว 

เนื่องจากท่านเป็นผู้มีปฏิภาณดี ท่านจับได้ว่านี้เป็นเรื่องชั่วคราว
เป็นการสะกดดวงจิตให้ดื่มด่ำกับเพทนาเท่านั้น ไม่ใช่ความหลุด
พ้น ดังนั้นท่านก็เลยบอกเลิก แต่เนื่องจากท่านเป็นคนสุภาพอ่อน
โยน ท่านไม่ค้านอาจารย์ของท่าน แต่ท่านก็เฉลียวใจว่านี่ไม่ใช่
ทางออก จึงอำลาครูทั้งสองไป 

 ต่อมาภายหลังที่ใต้ต้นโพธิ์นั้น ท่านเจริญสติ
เมื่อท่านถึงที่สุดแห่งทุกข์แล้ว ท่านก็นึกถึงครูของท่านว่า
ครูทั้งสองนั้น เข้าใจพลาดอยู่ และเป็นจุดพลาดที่สำคัญมาก
ปัจจุบันนี้ในประเทศนี้ วิถีทางของอุททกะ และอาฬาระ
ครอบงำแพร่หลายไปทั่วทั้งประเทศ
พอเราจะเริ่มนั่งสมาธิก็เริ่มหลับตา
แล้วสะกดดวงจิตปิดกั้นไม่ให้รับรู้อารมณ์ที่ไม่ต้องการ

แท้ที่จริงเป็นเพียงอุบายวิธีระงับจิตเท่านั้น
แต่มักจะถูกเห็นเป็นทางแห่งวิปัสสนา

ในอริยมรรคมีองค์แปดนั้น สัมมาสติมาก่อนสัมมาสมาธิ
สัมมาสติ สัมมาสมาธิ แล้วก็ สัมมาวิมุตติ
ถ้าใครก็ตามเริ่มต้นด้วยการสะกดจิตทำสมาธิ
จะมีบทภาวนาสัมมมาอรหัง พุทโธ

อะไรก็สุดแท้ จิตก็สงบเท่ากัน
ถ้อยคำศักดิ์สิทธิ์เหล่านั้นอาจช่วยให้จิตสงบ
เพราะอำนาจของการสะกดบังคับจิตปิดกั้นจิตไว้
ท่านว่าเหมือนเอาศิลาทับหญ้า เอาหินทับหญ้า ๆ ก็งอก
ไม่ได้ แต่พอเอาหินออก หญ้ามันได้โอกาสขึ้นใหญ่เลย

ดังนั้น ผู้มุ่งสงบอย่างนี้ พอนานวันเข้ากลายเป็นคนมี
กิเลสหนาโดยไม่รู้สึกตัว เช่นขี้ยัวะมากขึ้น ได้ยินเสียง
รบกวนนิดก็โกรธแทนที่จะทุเลาเบาบางลง ทำให้เกลียด
ผู้อื่น แบ่งแยก โหดร้ายและรุนแรง เป็นมาเฟียทางศาสนา
โดยไม่รู้สึกตัว ส่วนการเจริญสติเนื่องจากรู้ตัวดี ตื่นตาตื่นใจ
เป็นอุเบกขาแห่งจิตไม่ใช่อุเบกขาแห่งเวทนา

การนั่งสะกดตัวเองนั้น ไม่รู้แต่มันสงบ ความสงบเกินก็
ไม่มี มันก็ได้แค่ความสงบ เพราะไม่รู้อะไร ไม่เกิดปัญญา
ใด ๆ ไม่เห็น รูป เห็น นาม อนิจจัง ทุกขัง ก็ไม่รู้จัก

เมื่อเราเจริญสติภาวนา เรามีความรู้สึกตัว
ความรู้สึกตัวมันซ่อนแฝงอยู่ในตัวเรา
เช่น เรากำมือ พอเคลื่อนที่มันรู้สึกวูบ
เวลาเดินจงกรมนั้นคือเราแกว่งตัว
ซึ่งมีผลสูงกว่าการนั่ง

การนั่งนิ่งหลับตาสะกดจิตตนเป็นการฝืนธรรมชาติ
ในขณะที่จักรวาล โลกทั้งหมดกำลังเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลง
เคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่อง ทุกสิ่งทุกอย่างกำลังเคลื่อนไหวอยู่
เอกภพทั้งหมดกำลังเคลื่อนตัวอยู่ในห้วงอวกาศอันหาประมาณ
มิได้ หัวใจของมนุษย์เต้นอยู่ตลอดเวลา ลมก็พัด นกก็ร้อง 

การนั่งนิ่งดิ่งด่ำเข้าไปในความนั่งสงบลึกเข้าไป
ที่สุดของมันก็ไม่ใช่ที่สุดแห่งทุกข์ แต่เป็นความสุขที่สุด
ท่านจึงเรียกว่า พรหมโลก หากแต่ยังติดยึดอยู่ในภาวะ
ผู้ที่ติดอยู่ในความสงบนี้จะเต็มไปด้วยความสุข
แต่ไร้ปัญญาไม่รู้เห็น อริยสัจจ์ตามเป็นจริง 

พวกเราแสวงหาความสงบอีกแบบหนึ่ง
เพราะรู้ตัวดีก็สงบอยู่ รู้ตัวอยู่ก็เลยสงบ
อย่างนี้เรียกว่าสงบที่พรั่งพร้อมไปด้วยปัญญา
พร้อมเสมอที่จะเกื้อกูลเคลื่อนไหว ทำกิจการงาน

ที่มา--ก้อย ปภาวี