ธรรมะสำหรับมนุษย์

 เรื่องใกล้ตัวเราที่ไม่สามารถมองข้ามไปได้ เพราะเรามักจะได้ยินเสมอว่า คนเราจะเป็นมนุษย์ได้สมบูรณ์ ต้องมีธรรมะ หรือบางทีเราก็ได้ยินได้ฟังอยู่เสมอ ๆ ว่า “ มนุษยธรรม ”
                    ดังนั้น คำว่า มนุษยธรรม จึงมีความหมายมาก อาตมาจึงขอนำมากล่าวไว้ในที่นี้ว่า ธรรมะของมนุษย์ ธรรมะที่ทำให้มนุษย์ดีกว่าสัตว์เดรัจฉาน (หรือมนุษยธรรม) มีหลักพิจารณาอยู่ ๕ ประการ คือ

๑. รักเป็น คือ ปรารถนาให้ทุกชีวิตมีความสุขพ้นทุกข์ภัย มีจิตใจอ่อนโยน ไม่โหดร้ายรุนแรง เรียกว่า มีเมตตาและกรุณา

๒. เย็นได้ คือ ไม่ตาลุกเป็นไฟ คิดอยากได้ของคนอื่น เลี้ยงชีวิตด้วยงานสุจริตและด้วยจิตพอเพียง เรียกว่า มีสัมมาอาชีวะ

๓. ใคร่ดี คือ มีความสำรวมระวังทางกาม มีกาย วาจา งาม ไม่คิดนอกใจกัน เรียกว่ามี กามสังวร

๔. มีเครติด คือ คิด พูด ทำ ด้วยความซื่อสัตย์ สุจริตและจริงใจ ไม่มีเล่ห์เหลี่ยมมายา น่าเคารพนับถือ เรียกว่า มีสัจจะ

๕. จิตแจ่มใส คือ ไม่หลงใหลมัวเมา ไม่ประมาทเลินเล่อ รู้ตัวทั่วพร้อมว่าอะไรควรไม่ควร

                    ธรรมะนี้ได้แก่เบญจธรรม (ธรรม ๕) ซึ่งคู่กับเบญจศีล (ศีล ๕) อันเป็นที่มาของคำว่า “ ศีลธรรม ” และท่านเรียกว่า “ มนุษยธรรม ” ก็เพราะธรรมนี้มีแล้วทำให้คนเป็นมนุษย์และถ้าไม่มีธรรมะนี้ คนก็ไม่ต่างอะไรกับสัตว์เดรัจฉาน และเป็นที่น่าอนุโมทนา

-พระมหาสำราญน้อย ถิรธมฺโม-

******************

ทีมา---พุทธสมาคมจังหวัดสมุทรสงคราม